Początki – Persja
Perski but jeździecki z XVII wieku. Zdjęcie © 2017, Bata Shoe Museum, Toronto, Kanada. MUZEUM OBUWIA BATA
Najstarszy znany przykład szpilek pochodzi ze starożytnego Iranu w X wieku n.e. Armia perska miała zaszczyt nosić pierwsze buty na obcasie.
Persowie byli doskonałymi jeźdźcami, a kawaleria stanowiła ważną część armii perskiej. Żołnierze konni szarżowali na stojącego w siodle wroga i strzelali z łuku.
Strzelanie z łuku z szarżującego konia to nie lada wyczyn. Wymagało to ogromnych umiejętności i niewielkiej pomocy sprytnego obuwia…
Zgadza się, przerażający konni perscy łucznicy nosili buty na wysokim obcasie! Ok, nie nosili szpilek. Nosili jednak prekursory szpilek.
Persowie dość pomysłowo wymyślili, że dłuższy obcas pomagał ich stopom utrzymać się w strzemionach, gdy wstawali, by strzelać z łuków.
Mimo upływu tysiącleci ta sama zasada obowiązuje do dziś. Dlatego kowbojskie buty i buty do jazdy konnej mają obcas na słupku.
Do XII wieku n.e. buty na wysokim obcasie trafiły do Indii.
Tancerka Madaniki w świątyni Ramappa w Indiach to najwcześniejszy opis kobiet noszących szpilki (fot. Varshabhargavi )
Droga do Europy
Imperium Perskie miało dość silne powiązania handlowe z krajami i imperiami europejskimi. Prawdopodobnie pomysł na buty na wysokim obcasie pojawił się za pośrednictwem kanałów handlowych.
Widzisz, szlaki handlowe to nie tylko metody wymiany towarów. W nich też odbywa się ogromna wymiana kulturowa.
W każdym razie do XV wieku kobiety w Europie, a zwłaszcza w Hiszpanii i Wenecji, nosiły wysokie buty na platformie zwane chopines.
Pierwotnie były to rodzaj chodaków noszonych na normalnych butach, aby podnieść użytkownika z brudu i błota, które zaśmiecały średniowieczne ulice.
Jednak ostatecznie stały się modą, zwłaszcza w Wenecji. Kurtyzany i szlachcianki zaczęły nosić coraz większe kotyny, co pozwalało im na dość chwiejny spacer.
Weneckie chopiny (Zdjęcie za pośrednictwem Wikimedia)
Ostatecznie rząd wenecki uchwalił prawo, które ograniczyło wysokość chopines do 3 cali, ale większość je zignorowała. To było być może pierwsze prawo dotyczące wysokich obcasów.
Szczyt mody
W XVII wieku buty na wysokim obcasie przybrały formę bardziej zbliżoną do dzisiejszych obcasów. Palce były niższe, ale pięta była uniesiona przez niewielki blok.
Choć początkowo to mężczyźni nosili ten luksusowy rodzaj obuwia.
Buty na wysokim obcasie z XVII wieku były symbolem statusu. Tylko mężczyźni, którzy mieli dużo pieniędzy, mogli sobie na nie pozwolić. I tylko mężczyźni, którzy nie musieli pracować, mogli je nosić.
Jako takie w tym okresie w historii szpilek stały się butami królów, książąt i szlachty.
Król Francji Ludwik XIV szczególnie upodobał sobie buty na wysokim obcasie i zaczął uważać je za symbol władzy. Im wyższy obcas, tym silniejszy człowiek.
Król Ludwik XIV tak bardzo lubił buty na obcasie, że kazał wykonać wiele par specjalnie dla niego. Użyto różnych materiałów, w tym satyny i aksamitu. Kazał je ufarbować lub pomalować na czerwono lub błękit królewski, aby jeszcze bardziej podkreślić ich luksus.
Wiele obrazów przedstawiających Ludwika XIV pokazuje jego wystawne buty. Posunął się nawet do tego, że nalegał, aby każdy, kto wejdzie na jego dwór, nosił czerwone szpilki! 
Portret Ludwika XIV Francji autorstwa Hyacinthe Rigaud, 1701, Musée Condé
Podobnie jak dzisiaj, wtedy celebryci również wyznaczali trendy. Obcasy stały się coraz bardziej powszechne wśród pospólstwa, próbowali naśladować styl króla i jego dworu.
Doprowadziło to ostatecznie do ustanowienia przepisów dotyczących wysokości pięty opartych na klasach społecznych. Tylko członkowie rodziny królewskiej mogli nosić najwyższe obcasy o długości 2 ½ cala.
W XVII wieku również kobiety kurtyzany zaczęły nosić buty na wysokim obcasie.
Rewolucja
Wraz z nadejściem XVIII wieku sytuacja zaczęła się zmieniać. Przede wszystkim pospolite kobiety zaczęły naśladować ten styl.
Oczywiście, kiedy kobiety zaczęły nosić szpilki, musiała istnieć różnica między szpilkami męskimi a szpilkami damskimi. Kruche ego szlachciców wymagało ochrony tak wtedy, jak i teraz.
Buty damskie na obcasie miały cieńsze obcasy, co utrudniało ich noszenie.
W końcu, gdy rozpoczął się renesans i oświecenie, mężczyźni przestali nosić obcasy. Oświecenie przekonało mężczyzn, że są istotami racjonalnymi w przeciwieństwie do irracjonalności kobiet.
Obcasy, noszone raczej ze względu na status i modę niż ze względów użytkowych, były irracjonalne. Dlatego obcasy zostały sprowadzone do domeny kobiet.
Eleganckie XVIII-wieczne buty z koźlęcej skóry, lamy i czerwonej satyny (Zdjęcie za pośrednictwem Wikimedia)
Ta zmiana płci nie była największą zmianą, która uderzyła w historię wysokich obcasów w tej epoce.
Główna zmiana nastąpiła pod koniec XVIII wieku. Około roku 1780, kiedy rewolucja francuska wywołała niesamowite zamieszanie.
Wysokie obcasy, choć noszone zarówno przez szlachtę, jak i pospólstwo, od dawna kojarzyły się z władzą, dumą i królewskości.
Kiedy rozpoczęła się rewolucja, nikt nie chciał już kojarzyć się z rodziną królewską w obawie przed utratą głowy!
Podobnie w innych krajach, takich jak Wielka Brytania i Ameryka, wysokie obcasy i inne produkty kosmetyczne uważano za rozwiązłe. Kobiety przyłapane na szpilkach byłyby traktowane tak samo jak czarownice i drżałyby przed spaleniem na stosie!
Odrodzenie
W drugiej połowie XIX wieku odrodziły się wysokie obcasy.
Początkowo pojawiły się ponownie na około 2 cale wysokości. W miarę upływu stulecia coraz więcej wzorów obcasów zostało opatentowanych, a obcasy stały się podstawą luksusowej mody. W tym czasie wynaleziono pięty Pinet i Cromwell, które sprzedawały się bardzo dobrze.
Buty Victoria Era narysowane przez Greiga, T. Watsona, 1900 (zdjęcie za pośrednictwem Biblioteki Publicznej Nowego Jorku)
Warto zauważyć, że dzięki Oświeceniu szpilki w tym momencie ich historii były przeznaczone wyłącznie dla kobiet.
Wynalezienie i masowa produkcja maszyny do szycia w latach 50. XIX wieku umożliwiły masową produkcję również obcasów. To znacznie obniżyło koszty i przyniosło masom wysokie obcasy.
Rozpowszechnienie
W pierwszej połowie XX wieku dwie krwawe wojny światowe pochłonęły większość Europy i świata zachodniego.
Można by pomyśleć, że w tym czasie ludzie mieli ważniejsze rzeczy do przemyślenia niż wysokie obcasy. Do pewnego stopnia miałbyś rację.
Producenci obcasów, jak wszyscy, podlegali reglamentacji. Materiały takie jak jedwab, guma i skóra nie były już dostępne, więc na podeszwy używano tańszych produktów, takich jak korek czy drewno.
Pomimo trudności, z jakimi borykają się producenci obcasów na liniach produkcyjnych, popyt na wysokie obcasy nie zmniejszył się.
W tym czasie kobiety nosiły obcasy, aby podkreślić swoje ciało. Obcasy zazwyczaj wydłużają nogi, wzmacniają mięśnie i pomagają unieść pośladki.
Pojawienie się i rozpowszechnienie filmu i fotografii rozprzestrzeniło obrazy seksownych kobiet na wysokich obcasach na całym świecie.
Marilyn Monroe, 1954 (fot. Sam Shaw za pośrednictwem Wikimedia)
Marilyn Monroe i Audrey Hepburn pomogły przekonać kobiety, że wysokie buty, często na szpilkach, są najszybszą drogą do serca mężczyzny.
Również w tym czasie coraz popularniejsze stały się pin-up girls. Było to szczególnie w przypadku żołnierzy, którzy utknęli setki i tysiące mil od swoich kochanków.
Stanowisko feministycznie
Popularność szpilek i innych cienkich butów na wysokim obcasie od początku do połowy XIX wieku jest w dużej mierze odpowiedzialna za utrzymującą się popularność tego obuwia.
Jednak ostatnie 3 dekady XX wieku przyniosły zmianę w postrzeganiu obcasów.
W latach 70. feminizm drugiej fali pomógł wyzwolić kobiety i stworzyć nowe postrzeganie ról kobiet w społeczeństwie.
Pomysł noszenia szpilek, aby zadowolić mężczyzn, stał się niesamowicie niepopularny, a wysokie obcasy ucierpiały na tym etapie swojej historii. Jednak również w tej epoce pojawili się na rynku projektanci, tacy jak wspaniały Manolo Blahnik !
Odrodziły się w nowej formie w latach 80., kiedy gwiazdy takie jak Madonna, Freddie Mercury i David Bowie zaczęły nosić buty na obcasie i kozaki jako modę, a nie jako pomoc kosmetyczną.
W latach 90. na scenie pojawiło się wielu naszych ulubionych projektantów szpilek. Nazwiska takie jak Christian Louboutin , słynący z butów na czerwonej podeszwie, czy Stuart Weitzman, znany ze swoich jedynych w swoim rodzaju butów wysadzanych tysiącami diamentów i doskonałych butów do kolan!
Wpis powstał z tłumaczenia oryginalnego tekstu – https://www.lovehappensmag.com/blog/2021/02/02/the-history-of-high-heels/
Jak widzicie szpilki są – może nie stare jak świat – ale niezwykle bogate w historyczne przygody 🙂 Z wojennych bojów przedostały się na ulice miast, by za chwilę stać się ekskluzywnym gadżetem mężczyzn, a chwilę potem rozprzestrzeniły się po świecie wśród kobiet. To, czy będziesz je nosiła zależy od Ciebie, ale na pewno choć jedną parę warto mieć, by poczuć się… jak król 😉
